آیا تاکنون در سفرهای خارجی یا هنگام ورود به ایران نگران مقررات گمرکی برای کالاهای همراه خود بوده‌اید؟ هر کشوری قوانین خاصی برای ورود و خروج کالا و ارز دارد، بنابراین بهتر است پیش از سفر با این مقررات آشنا شوید.

در ادامه، به بررسی قوانین گمرکی مربوط به کالای همراه مسافر می‌پردازیم که دانستن آن‌ها برای هر مسافر ورودی یا خروجی ضروری است. این مقررات بسته به اینکه مسافر به کشور وارد می‌شود یا از آن خارج می‌شود، متفاوت هستند.

قوانین گمرکی برای مسافران خروجی

مسافران خروجی، چه ایرانی و چه خارجی، می‌توانند علاوه بر وسایل سفر و لوازم شخصی خود، کالاهای ایرانی را تا سقف تعیین‌شده برای مسافران ورودی به همراه داشته باشند، به شرطی که این کالاها جنبه تجاری نداشته باشند.

اتباع خارجی که به‌طور رسمی در ایران کار یا تحصیل کرده‌اند، در پایان دوره کاری یا تحصیلی خود، می‌توانند لوازم شخصی خود را در حد متعارف بدون نیاز به مجوز یا کارت بازرگانی از کشور خارج کنند.

مقررات گمرکی برای برخی کالاهای خاص

خشکبار

• خروج انواع خشکبار مانند ادویه، چای، پسته و زعفران در صورتی که جنبه تجاری نداشته باشد، بلامانع است.

• حداکثر میزان مجاز برای خروج پسته ۱۰ کیلوگرم و زعفران ۱۵۰ گرم به ازای هر گذرنامه است.

• خروج این کالاها برای مسافران ایرانی عازم عراق، سوریه و عربستان ممنوع است، اما این محدودیت شامل گردشگران خارجی نمی‌شود.

فرش و گلیم

• خروج فرش دست‌بافت همراه مسافر تا سقف ۲۰ مترمربع مجاز است و محدودیتی در تعداد قطعات وجود ندارد.

• خروج فرش از طریق مرزهای هوایی، زمینی و دریایی امکان‌پذیر است.

• خروج فرش‌های نفیس دارای ارزش تاریخی و فرهنگی ممنوع است.

• حمل فرش به عراق، سوریه و عربستان مجاز نیست.

ارز همراه مسافر

• بر اساس مقررات بانک مرکزی، خروج وجه نقد تا سقف ۵۰۰۰ یورو (یا معادل آن به ارزهای دیگر) برای هر مسافر مجاز است.

• خروج ارز در قالب چک‌های مسافرتی بانکی نیز بلامانع است.

طلا و نقره

• خروج زیورآلات شخصی همراه مسافر تا ۱۵۰ گرم از انواع مصنوعات طلا مجاز است.

• خروج مصنوعات و ظروف نقره به‌عنوان هدیه و سوغات تا ۳ کیلوگرم مجاز است، مشروط بر اینکه جزء آثار فرهنگی و تاریخی محسوب نشوند.

• خروج هرگونه سکه طلا از کشور ممنوع است.

آثار هنری و اشیای عتیقه

• خروج اشیای عتیقه، آثار هنری اصیل، کتاب‌های خطی، قطعات خوشنویسی‌شده، سکه‌های گران‌بها و سایر اشیای تاریخی و میراث فرهنگی ممنوع است.

قوانین گمرکی برای مسافران ورودی

مسافران ایرانی و غیرایرانی که از خارج کشور یا مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی وارد ایران می‌شوند، علاوه بر وسایل سفر و اشیای شخصی مستعمل خود که جنبه تجاری ندارند، می‌توانند سالی یک‌بار کالایی به ارزش حداکثر ۸۰ دلار را بدون پرداخت حقوق گمرکی وارد کنند. برای کالاهای مازاد بر این مقدار، پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی الزامی است.

ورود طلا، نقره و ارز

• ورود ارز، اسناد بانکی و اوراق بهادار بی‌نام تا سقف ۱۰ هزار یورو (یا معادل آن) مجاز است. مقادیر بیشتر باید در بانک ملی مستقر در مبادی ورودی اظهار شود.

• ورود زیورآلات شخصی در حد متعارف (حداکثر ۱۵۰ گرم) بلامانع است، اما برای مقادیر بیشتر، اخذ مجوز از بانک مرکزی الزامی است.

هلی‌کوپتر و کوادکوپتر

• ورود هلی‌کوپتر، کوادکوپتر و تجهیزات مشابه نیازمند دریافت مجوز قانونی است. در صورت خروج این وسایل از کشور، شرایط مربوطه باید به گمرک اعلام شود.

دارو

• ورود دارو، مکمل‌های غذایی، ویتامین‌ها و مکمل‌های پروتئینی و ورزشی مستلزم دریافت مجوزهای قانونی از وزارت بهداشت است.

دخانیات

• ورود سیگار برای هر مسافر حداکثر یک باکس (۲۰۰ نخ سیگار یا ۵۰ عدد سیگار برگ) و تنباکو تا ۲۵۰ گرم مجاز است.

مقررات ویژه برای کارگران و ایرانیان مقیم خارج

ابزارآلات کار همراه کارگران

ابزارآلات و افزار دستی مستعمل که متعلق به حرفه و پیشه مسافران است، مشمول معافیت مسافری می‌شود، به شرطی که:

1. حرفه شخص توسط مقامات کنسولی ایران تأیید شود.

2. کالا بین یک ماه قبل تا نه ماه بعد از ورود شخص به گمرک برسد.

3. شامل ماشین‌آلات و دستگاه‌های صنعتی نباشد.

لوازم شخصی ایرانیان مقیم خارج

لوازم خانه و اشیای شخصی مستعمل ایرانیان مقیم خارج، در صورتی که بیش از یک سال در خارج از کشور اقامت داشته باشند، قابل ورود است، به شرطی که:

1. کالاها از کشور محل اقامت ارسال شوند و بین یک ماه قبل تا نه ماه بعد از ورود مسافر به گمرک برسند.

2. این کالاها جنبه تجاری نداشته باشند.

3. در پنج سال گذشته، از چنین معافیتی استفاده نکرده باشند.

ممنوعیت‌های کلی واردات و صادرات

بر اساس قوانین گمرکی ایران، ورود و خروج برخی کالاها کاملاً ممنوع است:

• مشروبات الکلی

• وسایل قمار

• اسلحه سرد و گرم، مواد محترقه و منفجره

• مواد مخدر

• نشریات، تصاویر، فیلم‌ها و کالاهایی که مغایر شئونات مذهبی و ملی کشور باشند

• کالاهایی که منع شرعی و قانونی دارند

محدودیت کالاهای حجیم

• یخچال، یخچال‌فریزر، فریزر، تلویزیون و رادیو ضبط (به‌جز رادیو ضبط پرتابل) از فهرست کالاهای مسافری با معافیت گمرکی حذف شده‌اند.

• ورود این کالاها در صورت غیرتجاری بودن، با پرداخت حقوق ورودی امکان‌پذیر است.

مقررات ویژه ورود برخی کالاها

• ورود حیوانات اهلی نیازمند گواهی بهداشت دامپزشکی است.

• ورود حیوانات وحشی مستلزم دریافت مجوز از سازمان محیط زیست است.

• ورود تجهیزات مخابراتی مانند تلفن بی‌سیم نیاز به مجوز از وزارت ارتباطات دارد.

• ورود گیاهان، بذر، گل و نهال نیازمند مجوز قرنطینه نباتی است.

• ورود ماهی زنده تنها با مجوز وزارت جهاد کشاورزی امکان‌پذیر است.

با اطلاع از این مقررات، می‌توانید سفر خود را بدون نگرانی از مشکلات گمرکی برنامه‌ریزی کنید.